Placenta previa dhe rreziqet që sjell për lindjen

Çfarë është placenta previa?

Placenta previa ndodh kur placenta mbulon hapjen e qafës së mitrës gjatë muajve të fundit të shtatzënisë. Kjo gjendje mund të shkaktojë gjakderdhje të rëndë para ose gjatë lindjes.

Placenta zhvillohet në mitren e një femre shtatëzanë . Ky organ i ngjashëm me qesen i siguron foshnjës në zhvillim ushqim dhe oksigjen. Gjithashtu heq produktet e mbeturinave nga gjaku i foshnjës. Placenta del nga trupi pasi fëmija lind.

Gjatë shtatzënisë, mitra shtrihet dhe rritet. Është normale që placenta të jetë e ulët në mitër në shtatzëninë e hershme. Ndërsa shtatzënia vazhdon dhe mitra shtrihet, placenta është e mbërthyer për të lëvizur, zakonisht larg hapjes së qafës së mitrës.

Deri në tremujorin e tretë , placenta duhet të jetë pranë majës së mitrës. Ky pozicion i lejon qafës së mitrës, ose hyrjes në mitër një rrugë të qartë për lindje.

Nëse placenta ngjitet në pjesën e poshtme të mitrës, mund të mbulojë një pjesë ose të gjithë hapjen e brendshme të qafës së mitrës. Kur placenta mbulon qafën e mitrës gjatë muajve të fundit të shtatzënisë, gjendja njihet si placenta previa.

Shumica e njerëzve shtatzënë me placenta previa do të kërkojnë pushim pelvik . Kjo zakonisht përfshin abstenimin nga kryerja e marrëdhënieve seksuale, kufizimin e çdo procedure si një kontroll obstetrik për zgjerim, dhe ndoshta kufizimin e çdo ushtrimi që mund të tendosë dyshemenë e legenit.

Plancenta plevia dhe simptomat

Simptoma kryesore e placentes previa është gjakderdhje e lehtë e papritur nga vagina. Çdo gjakderdhje mund të jetë përfaqësuese e problemeve nga plancenta dhe ka nevojë për hetim nga një mjek. Simptoma të veçanta mund të përfshijnë:

• ngërçe ose dhimbje të mprehta
• gjakderdhja që fillon, ndalet dhe fillon përsëri ditë ose javë më vonë
• gjakderdhje pas marrëdhënieve seksuale
• gjakderdhje gjatë gjysmës së dytë të shtatzënisë

Faktorët e rrezikut për zhvillimin e placenta previa

Faktorët e rrezikut për zhvillimin e placenta previa përfshijnë:

• pozicioni i pazakontë i foshnjës
• operacionet e mëparshme që përfshijnë mitrën: lindja me prerje cezariane, kirurgji për heqjen e fibroideve të mitrës, zgjerim dhe kuretazh
• shtatzënë me binjakë 
• abort paraprak
• placenta e madhe
• mitër në formë jonormale
• diagnoza paraprake e placentës previa

Si diagnostikohet placenta previa?

Zakonisht, shenjat e para të placentes previa do të shfaqen gjatë ultratingujve. Këto shenja fillestare nuk janë domosdoshmërisht një shkak për shqetësim, pasi placenta është shpesh më e ulët në mitër gjatë pjesës së hershme të një shtatëzënie.

Placenta zakonisht korrigjohet vetë. Sipas gjinekologëve vetëm 10 përqind e njerëzve me placentë të ulët në 20 javë do të kenë një placentë të ulët në ultratingujt e tyre të ardhshëm. Vetëm 5 për qind do të kenë placenta previa në fund të shtatzënisë.

Nëse përjetoni ndonjë gjakderdhje në gjysmën e dytë të shtatzënisë, mjekët do të monitorojnë pozicionin e placentës duke përdorur një nga këto metoda të preferuara:

• Ekografi transvaginale. Mjeku juaj vendos një sondë brenda vaginës për të siguruar një pamje të brendshme të kanalit tuaj vaginal dhe qafës së mitrës. Kjo është metoda më e preferuar dhe më e saktë për përcaktimin e placentës previa.
• Ekografi transabdominale. Një teknik i kujdesit shëndetësor vendos xhel në barkun tuaj dhe lëviz një njësi dore të quajtur një dhënës rreth barkut tuaj për të parë organet e legenit. Valët e zërit bëjnë një fotografi në një ekran të ngjashëm me televizorin.
• MRI (rezonancë magnetike). Ky skanim i imazhit do të ndihmojë në përcaktimin e qartë të vendndodhjes së placentës.

Plancenta previa dhe trajtimi

Mjekët vendosin se si ta trajtojnë placentën previa bazuar në:

• sasinë e gjakderdhjes
• muaji i shtatzënisë
• shëndetin e foshnjës
• pozicioni i placentës dhe foshnjës

Sasia e gjakderdhjes është konsiderata kryesore e mjekut kur vendos se si ta trajtoni gjendjen.

Minimale ose pa gjakderdhje

Për rastet e placentes previa me gjakderdhje minimale ose pa gjak, mjeku juaj ka të ngjarë të sugjerojë pushim pelvik. Kjo do të thotë të përmbaheni nga vendosja e ndonjë gjëje në vaginën tuaj gjatë shtatzënisë në mënyrë që të parandaloni komplikimet mjekësore.

Ju gjithashtu do t’ju kërkohet të shmangni seksin dhe stërvitjen. Nëse ndodh gjakderdhje gjatë kësaj kohe, duhet të kërkoni kujdes mjekësor sa më shpejt të jetë e mundur.

Gjakderdhje e rëndë

Në rast të gjakderdhjes së madhe, mjeku  këshilon caktimin e lindjes cezariane sapo të jetë e sigurt mundësisht pas 36 javësh. Nëse seksioni C duhet të planifikohet më shpejt, foshnjës  mund t’i jepen injeksione kortikosteroide për të përshpejtuar rritjen e mushkërive.

Gjakderdhje e pakontrollueshme

Në rast të gjakderdhjes së pakontrolluar, do të duhet të kryhet një lindje urgjente cezariane.

Komplikimet e placentës previa

Gjatë lindjes, qafa e mitrës do të hapet për të lejuar që foshnja të lëvizë në kanalin vaginal për lindje. Nëse placenta previa është para qafës së mitrës, ajo do të fillojë të ndahet kur qafa e mitrës hapet, duke shkaktuar gjakderdhje të brendshme.

Kjo mund të kërkojë një operacion urgjent , edhe nëse foshnja është e parakohshme, pasi personi shtatzënë mund të rrjedh gjak deri në vdekje nëse nuk ndërmerret asnjë veprim. Lindja vaginale gjithashtu paraqet shumë rreziqe për personin shtatzënë, i cili mund të përjetojë hemorogji të rënda gjatë lindjes.

Përballimi dhe mbështetja për gratë shtatzëna

Një diagnozë e placentes previa mund të jetë alarmante për njerëzit që presin një fëmijë. Këtu janë disa ide se si të përballeni me gjendjen tuaj dhe si të përgatiteni për lindjen.

Arsimohu. Sa më shumë që dini, aq më shumë do të dini se çfarë të prisni. Kontaktoni me njerëz të tjerë që kanë kaluar lindje të placentës previa.

Jini të përgatitur për lindjen  cezariane. Në varësi të llojit të placentes previa, mund të mos jeni në gjendje të keni një lindje vaginale. Është mirë të mbani mend qëllimin përfundimtar – shëndetin tuaj dhe foshnjës tuaj.

Pushoni. Pushimi i legenit është i rëndësishëm ndërsa jeni duke përjetuar këtë gjendje. Për më tepër nuk duhet të përfshiheni në ndonjë aktivitet të rëndë ose ngritje peshash. Ju mund ta përdorni kohën me mençuri duke kapur projekte të vogla, të tilla si:

• bashkimi i një albumi fotografik
• shkrimi i letrave
• leximi i një libri