Sindroma e alkoolit te fetusit,çfarë është dhe ç’duhet të bëni

Çfarë është sindroma e alkoolit te fetusit?

Gratë që pinë alkool gjatë shtatzënisë mund të lindin foshnje me çrregullime të spektrit të alkoolit fetal,e njohur ndryshe si sindroma e alkoolit te fetusit. FASD është termi për një sërë çrregullimesh. Këto çrregullime mund të jenë të lehta ose të rënda dhe mund të shkaktojnë defekte fizike dhe mendore të lindjes. Llojet e FASD përfshijnë:

• sindroma e alkoolit të fetusit (FAS)
• sindromi i alkoolit të pjesshëm të fetusit
• defektet e lindjes të lidhura me alkoolin
• çrregullimi i zhvillimit neurologjik të lidhur me alkoolin
• çrregullimi neuro -sjellës i lidhur me ekspozimin ndaj alkoolit

FAS është një formë e rëndë e gjendjes. Njerëzit me FAS mund të kenë probleme me shikimin, dëgjimin, kujtesën, hapësirën e vëmendjes dhe aftësitë për të mësuar dhe komunikuar. Ndërsa defektet ndryshojnë nga një person në tjetrin, dëmtimi është shpesh i përhershëm.

Nga se shkaktohet sindroma e alkoolit te fetusit

Kur një grua shtatzënë pi alkool, një pjesë e atij alkooli kalon lehtësisht nëpër placentë tek fetusi. Trupi i një fetusi në zhvillim nuk e përpunon alkoolin në të njëjtën mënyrë si një i rritur. Alkooli është më i koncentruar në fetus. Ai mund të parandalojë që ushqimi i mjaftueshëm dhe oksigjeni të arrijnë në organet vitale të fetusit.

Dëmtimi mund të bëhet në javët e para të shtatzënisë kur një grua mund të mos e dijë ende se është shtatzënë. Rreziku rritet nëse nëna është përdoruese e  pijeve të forta.

Sipas shumë studimeve, përdorimi i alkoolit duket të jetë më i dëmshëm gjatë tre muajve të parë të shtatzënisë. Sidoqoftë, konsumi i alkoolit në çdo kohë gjatë shtatzënisë mund të jetë i dëmshëm.

Me cilat simptoma vjen sindroma e alkoolit te fetusit

Meqenëse sindroma e alkoolit të fetusit mbulon një gamë të gjerë problemesh, ka shumë simptoma të mundshme. Ashpërsia e këtyre simptomave varion nga e butë në e rëndë, dhe mund të përfshijë:

• një kokë të vogël
• një kreshtë e lëmuar midis buzës së sipërme dhe hundës, sy të vegjël dhe të gjerë, një buzë të sipërme shumë të hollë, ose tipare të tjera jonormale të fytyrës
• nën lartësinë dhe peshën mesatare
• hiperaktiviteti
• mungesa e fokusit
• koordinim i dobët
• zhvillimi i vonuar dhe problemet në të menduarit, të folurit, lëvizjen dhe aftësitë shoqërore
• gjykim i dobët
• probleme me shikimin ose dëgjimin
• paaftesite në mësim
• paaftesi intelektuale
• probleme me zemrën
• defektet dhe anomalitë e veshkave
• gjymtyrët ose gishtat e deformuar
• luhatje humori

Si diagnostikohet sindroma e alkoolit te fetusit?

Sa më herët të bëhet diagnoza, aq më i mirë është rezultati. Bisedoni me mjekun tuaj nëse mendoni se fëmija juaj mund të ketë FAS. Njoftoni mjekun tuaj nëse keni pirë gjatë shtatzënisë.

Një ekzaminim fizik i foshnjës mund të tregojë një zhurmë në zemër ose probleme të tjera të zemrës. Ndërsa foshnja maturohet, mund të ketë shenja të tjera që ndihmojnë në konfirmimin e diagnozës. Kjo perfshin:

• ritmin e ngadaltë të rritjes
• tipare jonormale të fytyrës ose rritje të kockave
• probleme me dëgjimin dhe shikimin
• përvetësimi i ngadalshëm i gjuhës
• madhësia e vogël e kokës
• koordinim i dobët

Për të diagnostikuar dikë me FAS, mjeku duhet të përcaktojë që ata kanë tipare jonormale të fytyrës. Gjithashtu duhet të shohin nëse kanë rritje më të ngadaltë se rritja normale dhe probleme të sistemit nervor qendror. Këto probleme të sistemit nervor mund të jenë fizike ose mendore. Ato mund të paraqiten si hiperaktivitet, mungesë koordinimi ose fokusi ose aftësi të kufizuara në të mësuar.

Si trajtohet sindroma e alkoolit te fetusit?

Ndërsa sindroma e alkoolit te fetusit është e pashërueshme, ka trajtime për disa simptoma. Sa më herët të bëhet diagnoza, aq më shumë përparim mund të bëhet. Në varësi të simptomave që shfaq një fëmijë me FAS, ata mund të kenë nevojë për shumë vizita mjekësore. Edukimi special dhe shërbimet sociale mund të ndihmojnë fëmijët shumë të vegjël. Për shembull, terapistët e të folurit mund të punojnë me të vegjlit për t’i ndihmuar ata të mësojnë të flasin.

Në shtëpi

Fëmijët që vuajnë nga sindroma e alkoolit te fetusit kanë nevoje për një ambient të ngrohtë familjar.Ata mund të jenë edhe më të ndjeshëm ndaj ndërprerjeve në rutinë sesa një fëmijë mesatar. Fëmijët me FAS kanë veçanërisht të ngjarë të zhvillojnë probleme me dhunën dhe abuzimin me substancat më vonë në jetë nëse ata janë të ekspozuar ndaj dhunës ose abuzimit në shtëpi.

Medikamente

Nuk ka ilaçe që trajtojnë në mënyrë specifike FAS. Sidoqoftë, disa ilaçe mund të trajtojnë simptomat që ka sindroma e alkoolit te fetusit.

Këto ilaçe përfshijnë:

• ilaçet kundër depresionit për të trajtuar problemet me trishtimin dhe negativitetin
• stimuluesit për të trajtuar mungesën e përqendrimit, hiperaktivitetin dhe probleme të tjera të sjelljes
• neuroleptikët për të trajtuar ankthin dhe agresionin
• ilaçe kundër ankthit për të trajtuar ankthin

Këshillim

Trajnimi I sjelljes gjithashtu mund të ndihmojë. Për shembull, trajnimi i miqësisë i mëson fëmijët aftësi sociale për të bashkëvepruar me bashkëmoshatarët e tyre. Trajnimi i funksioneve ekzekutive mund të përmirësojë aftësitë si vetëkontrolli, arsyetimi dhe kuptimi i shkakut dhe efektit. Fëmijët me FAS gjithashtu mund të kenë nevojë për ndihmë akademike. 

Prindërit dhe vëllezërit e motrat gjithashtu mund të kenë nevojë për ndihmë në përballimin e sfidave që mund të shkaktojë kjo gjendje. 

Trajtime alternative

Disa prindër dhe fëmijët e tyre kërkojnë trajtime alternative jashtë institucionit mjekësor. Këto përfshijnë praktika shëruese, të tilla si masazhi dhe akupunktura (vendosja e gjilpërave të holla në zonat kryesore të trupit). Trajtimet alternative gjithashtu përfshijnë teknikat e lëvizjes, të tilla sistërvitja ose joga .

A parandalohet sindroma e alkoolt te fetusit?

Sindroma e alkoolit te fetusit mund të shmanget nëse ndërprisni alkoolin.Nëse jeni një grua me probleme të pirjes që dëshironi të mbeteni shtatzënë, kërkoni ndihmë nga një mjek.  Mos harroni, efektet e alkoolit mund të lënë gjurmë gjatë javëve të para të shtatzënisë.