Femijet autike, shenjat dhe simptomat e hershme

Si prind ose kujdestar i një foshnjeje, ju keni një pamje nga afër të zhvillimit të fëmijës suaj.  Nëse e dini se çfarë të kërkoni, mund të jeni në gjendje të zbuloni shenjat e hershme të autizmit. Kjo ndodh sepse shenjat më të hershme të autizmit nuk janë prania e sjelljes së papritur, por mungesa e një aftësie që zakonisht zhvillohet në një moshë të caktuar.

Vëzhgimet dhe instinktet tuaja janë të rëndësishme sepse identifikimi i hershëm i dallimeve zhvillimore i jep fëmijës avantazhin e diagnoses se hershme.

Cilat janë shenjat e autizmit tek foshnjat?

Autizmi nuk e ndryshon pamjen fizike të foshnjës. Gjendja ndikon në mënyrën se si foshnjat komunikojnë dhe si lidhen me botën përreth tyre.

Autizmi përshkruhet si një gjendje “spektri” sepse shenjat, simptomat dhe aftësitë mund të ndryshojnë shumë. Nëse vëreni ndonjë nga këto ndryshime zhvillimore, është e rëndësishme të flisni me mjekun e fëmijës ose profesionistin e kujdesit shëndetësor për ta.

Ekzaminimet e rekomanduara zhvillimore

Rënia e kontaktit me sy

Fëmijët zakonisht bëjnë kontakt me sy me njerezit. Në 2 muaj, foshnjat zakonisht mund të lokalizojnë fytyrat dhe të bëjnë kontakt me sy me shkathtësi. Kontakti me sy më vonë bëhet një mënyrë për të ndërtuar marrëdhënie shoqërore dhe për të marrë informacion per gjendjen e  tyre.

Studiuesit kanë zbuluar se foshnjat që zhvillojnë çrregullime të spektrit të autizmit (ASD) fillojnë të bëjnë më pak kontakt me sy përreth rreth dy muajsh.Renia e  kontaktit me sy mund të jetë një tregues i hershëm i autizmit.

Me pak gjeste

Fëmijët zakonisht mësojnë të bëjnë gjeste përpara se të mësojnë të flasin. Në fakt, gjestet janë një nga format më të hershme të komunikimit. Femijet autike në përgjithësi tregojnë dhe bëjnë gjeste shume me pak sesa fëmijët me zhvillim joautik. 

 Një tregues tjetër i një ndryshimi zhvillimor është kur vështrimi i një foshnjeje nuk ju ndjek kur jeni duke treguar diçka. Kjo aftësi nganjëherë quhet “vëmendje e përbashkët”. Vëmendja e përbashkët shpesh zvogëlohet tek fëmijet autike.

Përgjigje e kufizuar ose aspak për emrin e tyre

Kur jane 6 muajsh, shumica e foshnjave tregojnë një vetëdije për emrat e tyre, veçanërisht kur flitet nga nëna e tyre.

Femijet autike tregojnë një ndryshim zhvillimi: Nga 9 muajsh, shumë foshnja që më vonë zhvillojnë ASD nuk orientohen në emrat e tyre. Mund te themi se kjo zakonisht shfaqet si një model mospërgjigjeje, dhe jo si një shembull i vetëm.

Emocione të reduktuara në shprehjet e fytyrës

Shprehjet e fytyrës janë një mënyrë joverbale për të komunikuar mendimet dhe ndjenjat.

Hulumtimi mbi shprehjen emocionale tek femijet autike është i kufizuar.Duke përfshirë fëmijët e moshës shkollore, studiuesit kanë zbuluar se fëmijët autikë shfaqin më pak emocione përmes shprehjeve të fytyrës sesa fëmijët me zhvillim joautist.

Kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht se fëmijët autikë ndiejnë më pak emocione, vetëm se shprehin me pak me mimiken e tyre.

Gjuha ose të folurit e vonuar

Foshnjat dhe të vegjlit fillojnë të flasin në mosha të ndryshme.

Nje studim tregon se femijet autike shpesh thonë dhe kuptojnë më pak fjalë sesa fëmijët me zhvillim jo autik në 12 muaj. Nëse një fëmijë nuk po thotë fjalë të vetme deri në moshën 16 muajsh ose nuk po përdor fraza me dy fjalë deri në moshën 2 vjeçare, është mirë të flisni me një pediatër.

Regresioni

Kur një foshnjë humbet aftësitë që kishin filluar të zhvillohen, mund të jetë një tregues i autizmit. Mund të jetë gjithashtu një përvojë thellësisht e vështirë për prindërit që ta dëshmojnë.

Studiuesit nuk e dinë pse ndodh regresioni. Nuk ka lidhje të njohura me ndonjë përvojë të fëmijërisë, sëmundje ose mjekim.

Rreth 94 për qind të rasteve, janë aftësitë gjuhësore që humbasin. Nëse foshnja juaj foli, bëri kontakt me sy, bën gjeste dhe shfaqi sjellje të tjera shoqërore dhe nuk e bëri këtë si fëmijë, është diçka për të diskutuar me pediatrin tuaj.

Çfarë është autizmi?

Çrregullimi i spektrit të autizmit (ASD) është një grup ndryshimesh zhvillimore që ndikojnë në mënyrën se si njerëzit komunikojnë, sillen dhe ndërveprojnë me të tjerët.

Nje studim vlerëson se 1 në çdo 54 fëmijë vuan nga autizmi. Edhe pse më shumë djem sesa vajza janë autikë, kjo gjendje shfaqet në të gjitha grupet etnike dhe socio-ekonomike.

Çfarë e shkakton autizmin?

Për shkak se autizmi ka shumë karakteristika të ndryshme, studiuesit mendojnë se mund të ketë shkaqe të ndryshme. Këtu është një vështrim i shkurtër i shkaqeve të mundshme që mund të kontribuojnë në zhvillimin e ASD:

• gjenetike
• ekspozimi ndaj mjedisit të caktuar , të tilla si ndotja e ajrit të gjeneruar nga trafiku ose pesticidet
• gjendjet kromozomale, të tilla si skleroza tuberoze ose sindroma X e brishtë
• disa medikamente të marra gjatë shtatzënisë, si thalidomidi, acidi valproik
• të lindur nga prindër më të rritur
• peshë të ulët të lindjes
• humbja e oksigjenit gjatë lindjes
• nënat me diabet, obezitet ose disa çrregullime imune
• çrregullime imune, kushte metabolike dhe ndryshime në lidhjen e trurit

Ndërsa rriten: Shenjat dhe simptomat e autizmit tek fëmijët

Disa shenja dhe simptoma të autizmit zhvillohen kur foshnjat fillojne te rriten . Ja çfarë mund të vini re:

• lëvizje të përsëritura, të tilla si përplasja me dorë ose rrotullimi
• interes intensiv për disa tema të veçanta
• rreshtimi i tepërt i lodrave
• vështirësi për të ndjerë ose kuptuar ndjenjat e të tjerëve
• probleme gastrointestinale, të tilla si kapsllëk, diarre, gaz, dhimbje stomaku
• respektimi i rutinave, sistemeve dhe orareve
• vështirësi për të shprehur lirshëm emocionet
• fjalë dhe fraza të përsëritura
• emocion i fortë kur ndodhin ndryshime të papritura

Si trajtohet autizmi?

Disa strategji mund të ndihmojnë femijet autike të zhvillojnë aftësi shtesë për të ndihmuar me funksionimin e përditshëm. Për shkak se karakteristikat e autizmit janë kaq të ndryshme, një qasje multimodale është zakonisht kursi më efektiv.

Në varësi të simptomave të fëmijës suaj, një ose më shumë nga këto terapi mund të jenë të dobishme:

• terapi njohëse e sjelljes
• terapi e vëmendjes së përbashkët
• terapitë e menaxhimit të sjelljes
• trajnimi i aftësive sociale
• terapi e te folurit
• Terapi fizike
• terapi profesionale
• mjekim
• ndërhyrjet edukative
• terapi ushqimore

Cila është perspektiva për femijet autike?

Autizmi është një spektër i dallimeve neurologjike që zhvillohen gjatë fëmijërisë.

Megjithëse nuk ka një kurë për autizmin, shumë në komunitetin e autizmit besojnë se këto dallime neurologjike nuk kanë nevojë të kurohen. Ata janë thjesht një mënyrë tjetër e komunikimit dhe ndërveprimit me botën.

Hulumtimet kanë treguar se mund të ketë një efekt të fuqishëm në rezultatet shëndetësore për fëmijët autikë. Kur terapitë fillojnë në fëmijërinë e hershme, fëmijët autikë përfitojnë nga përshtatshmëria e jashtëzakonshme e trurit dhe sistemit të tyre nervor në rritje.

Si perfundim

Disa shenja të autizmit mund të shfaqen gjatë foshnjërisë, si p.sh.

• kontakt i kufizuar me sy
• mungesa e gjesteve ose e treguesve
• mungesa e vëmendjes së përbashkët
• asnjë përgjigje për të dëgjuar emrin e tyre
• emocion i heshtur në shprehjen e fytyrës
• mungesa ose humbja e gjuhës

Nëse vëreni ndonjë nga këto ndryshime zhvillimore, është e rëndësishme të flisni me pediatrin ose profesionistin e kujdesit shëndetësor të fëmijës suaj. Diagnoza dhe ndërhyrja e hershme janë çelësi për rezultate më të mira shëndetësore për fëmijët autikë.

Edhe pse nuk ka një “shërim” për autizmin, ka një sërë terapish të mirë-hulumtuara dhe efektive që mund të përmirësojnë aftësitë, të ulin ankthin dhe të çojnë në mirëqenie më të madhe për fëmijën tuaj.