Lindja e parakohshme dhe rrezikshmeria qe sjell

Vështrim i përgjithshëm

Lindja e parakohshme quhet kur ndodh para javës së 37 -të të shtatzënisë. Një shtatëzani normale zgjat rreth 40 javë.

Ato javë të fundit në barkun e nënës janë vendimtare për shtim të shëndetshëm në peshë dhe për zhvillimin e plotë të organeve të ndryshme jetësore, përfshirë trurin dhe mushkëritë. Kjo është arsyeja pse foshnjat te ardhura ne jete nga lindja e parakohshme mund të kenë më shumë probleme dhe mund të duhet te qendrojne me gjate ne spital. Ata gjithashtu mund të kenë probleme shëndetësore afatgjata, të tilla si aftësi të kufizuara në të mësuar ose paaftësi fizike.

Historia

Në të kaluarën, lindja e parakohshme ishte shkaku kryesor i vdekjes së foshnjave në Shtetet e Bashkuara. Sot, cilësia e kujdesit për të sapolindurit është përmirësuar, si dhe normat e mbijetesës së foshnjave të parakohshme. Megjithatë, lindja e parakohshme është ende shkaku kryesor i vdekjes së foshnjave në mbarë botën. Eshte gjithashtu një shkak kryesor i çrregullimeve afatgjata të sistemit nervor tek fëmijët.

Pse ndodh lindja e parakohshme

Shkaku i lindjes së parakohshme shpesh nuk mund të identifikohet. Sidoqoftë, faktorë të caktuar dihet se rrisin rrezikun e një gruaje për te lindur me heret. Një grua shtatzënë me ndonjë nga kushtet e mëposhtme ka më shumë gjasa të ketë një lindje të parakohshme:

• Diabeti
• Semundje te zemres
• Semundje te veshkave
• Presioni i larte i gjakut
• Lindja e parakohshme vjen nga faktore si:
• ushqyerja e dobët para dhe gjatë shtatzënisë
• pirja e duhanit, përdorimi i drogave ilegale, ose pirja e tepërt e alkoolit gjatë shtatzënisë
• infeksione të caktuara, të tilla si infeksionet e traktit urinar dhe membranat amniotike
• lindja e parakohshme në një shtatzëni të mëparshme
• një mitër jonormale
• qafa e mitrës e dobësuar që hapet herët

Gratë shtatzëna gjithashtu kanë një shans të shtuar për të lindur herët nëse janë më të reja se 17 dhe me te vjetra se 35.

Probleme të mundshme shëndetësore tek foshnjat e parakohshme

Sa më herët të lindë një fëmijë, aq më shumë ka të ngjarë që ai të ketë probleme mjekësore. Foshnjat e parakohshme mund të shfaqin këto shenja menjëherë pas lindjes:

• probleme me frymëmarrjen
• peshe e ulet
• yndyrë të ulët trupore
• pamundësia për të mbajtur një temperaturë konstante të trupit
• më pak aktivitet sesa zakonisht
• problemet e lëvizjes dhe koordinimit
• vështirësi me ushqyerjen
• lëkurë jashtëzakonisht e zbehtë ose e verdhë

Kushte kercenuese

Foshnjat e parakohshme gjithashtu mund të lindin me kushte kërcënuese për jetën. Këto mund të përfshijnë:

• hemorragji në tru, ose gjakderdhje në tru
• hemorragji pulmonare, ose gjakderdhje në mushkëri
• hipoglikemia , ose sheqeri i ulët në gjak
• sepsë neonatale, një infeksion bakterial i gjakut
• pneunomi , një infeksion dhe inflamacion i mushkërive
• një vrimë e mbyllur në enën kryesore të gjakut të zemrës
• anemia , mungesa e qelizave të kuqe të gjakut për transportimin e oksigjenit në të gjithë trupin
• sindromi i shqetesimit te frymemarrjes neotale , një çrregullim i frymëmarrjes i shkaktuar nga mushkëritë e pazhvilluara

Disa nga këto probleme mund të zgjidhen përmes kujdesit të duhur kritik për të porsalindurin. Të tjerët mund të rezultojnë në paaftësi ose sëmundje afatgjatë.

Mjekët kryejnë teste të ndryshme tek foshnjat e parakohshme menjëherë pas lindjes. Këto teste ndihmojnë në zvogëlimin e rrezikut të komplikimeve. Mjekët gjithashtu monitorojnë foshnjat vazhdimisht gjatë qëndrimit të tyre në spital.

Trajtimi per foshnjat e parakohshme

Mjekët shpesh përpiqen të parandalojnë një lindje të parakohshme duke i dhënë nënës ilaçe të caktuara që mund të vonojnë lindjen.

Nëse lindja e parakohshme nuk mund të ndalet ose një fëmijë duhet të lindë para kohe, atëherë mjekët përgatiten për një lindje me rrezik të lartë. Nëna mund të ketë nevojë të shkojë në një spital që ka një njësi të kujdesit intensiv neonatal (NICU). Kjo do të sigurojë që foshnja të marrë kujdes të menjëhershëm pas lindjes.

Në ditët dhe javët e para të jetës së foshnjës së parakohshme, kujdesi spitalor përqendrohet në mbështetjen e zhvillimit të organeve vitale. I porsalinduri mund të mbahet në një inkubator të kontrolluar nga temperatura. Pajisjet e monitorimit përcjellin rrahjet e zemrës së fëmijës, frymëmarrjen dhe nivelet e oksigjenit në gjak. Mund të kalojnë javë ose muaj para se fëmija të jetë në gjendje të jetojë pa mbështetje mjekësore.

Ushqyerja

Shumë foshnje te parakohshme nuk mund të hanë nga goja sepse nuk mund të koordinojnë ende thithjen dhe gëlltitjen. Këta foshnje ushqehen me lëndë ushqyese vitale ose intravenoze ose duke përdorur një tub të futur përmes hundës ose gojës dhe në stomak. Sapo foshnja të jetë mjaft i fortë për të thithur dhe gëlltitur, ushqyerja me gji ose ushqyerja me shishe është zakonisht e mundur.

Foshnjës së parakohshme mund t’i jepet oksigjen nëse mushkëritë e tyre nuk janë zhvilluar plotësisht. Në varësi të asaj se sa mirë foshnja mund të marrë frymë vetë, një nga sa vijon mund të përdoret për të dhënë oksigjen:

• ventilator, një makinë që pompon ajrin brenda dhe jashtë mushkërive
• presion i vazhdueshëm pozitiv i rrugëve të frymëmarrjes, një trajtim që përdor presion të butë të ajrit për të mbajtur të hapur rrugët e frymëmarrjes
• kapuç oksigjeni, një pajisje që përshtatet mbi kokën e foshnjës për të furnizuar oksigjen

Perspektiva afatgjatë nga lindja e parakohshme

Foshnjat e parakohshme shpesh kërkojnë kujdes të veçantë. Kjo është arsyeja pse ata zakonisht fillojnë jetën e tyre në një NICU. NICU siguron një mjedis që kufizon stresin tek foshnja. Gjithashtu siguron ngrohtësinë, ushqimin dhe mbrojtjen e nevojshme për rritjen dhe zhvillimin e duhur.

Për shkak të shumë përparimeve të fundit në kujdesin për nënat dhe të porsalindurit, nivelet e mbijetesës për foshnjat e parakohshme janë përmirësuar.  Edhe kështu, të gjithë foshnjat e parakohshme janë në rrezik të komplikimeve afatgjata. Problemet zhvillimore, mjekësore dhe të sjelljes mund të vazhdojnë gjatë fëmijërisë. Disa madje mund të shkaktojnë paaftësi të përhershme.

Problemet e zakonshme afatgjata nga lindja e parakohshme, veçanërisht parakohshmërinë ekstreme, përfshijnë:

• probleme me dëgjimin
• humbja e shikimit ose verbëria
• paaftesite ne mesim
• paaftësitë fizike
• rritja e vonuar dhe koordinimi i dobët

Prindërit e foshnjave të parakohshme duhet t’i kushtojnë vëmendje të veçantë zhvillimit kognitiv dhe motorik të fëmijës së tyre. Kjo përfshin arritjen e aftësive të caktuara, të tilla si buzëqeshja, ulja dhe ecja.

Zhvillimi i të folurit dhe i sjelljes janë gjithashtu të rëndësishme për t’u monitoruar. Disa foshnje të parakohshme mund të kenë nevojë për terapi të të folurit ose terapi fizike gjatë fëmijërisë së tyre.

Parandalimi i lindjes së parakohshme

Marrja e kujdesit të duhur para lindjes zvogëlon ndjeshëm shanset për të pasur një lindja e parakohshme. Masat e tjera të rëndësishme parandaluese përfshijnë:

 Një dietë të shëndetshme para dhe gjatë shtatzënisë. Sigurohuni që të hani shumë drithëra, proteina të pasura, perime dhe fruta. Marrja e suplementeve të acidit folik dhe kalciumit është gjithashtu shumë e rekomandueshme.

Duke pirë shumë ujë çdo ditë. Sasia e rekomanduar është tetë gota në ditë, por ju do të dëshironi të pini më shumë nëse stërviteni.

Marrja e aspirinës çdo ditë duke filluar në tremujorin e parë. Nëse keni tension të lartë të gjakut ose një histori të lindjes së parakohshme, mjeku juaj mund t’ju ​​rekomandojë të merrni 60 deri në 80 miligram aspirinë çdo ditë.

Lënia e duhanit, përdorimi i barnave të paligjshme ose përdorimi i tepërt i barnave me recetë. Këto aktivitete gjatë shtatzënisë mund të çojnë në një rrezik më të lartë të defekteve të caktuara të lindjes, si dhe abort.