Llojet e infeksioneve mykotike dhe opsionet e trajtimit

Edhe pse ka miliona lloje per semundjet e lekures me kruarje, vetëm rreth 300 prej tyre në të vërtetë mund të shkaktojnë infeksione te njerëzit. Ekzistojnë disa lloje të semundjeve që mund të prekin lëkurën tuaj.

Në këtë artikull, ne do të hedhim një vështrim më të afërt në disa nga infeksionet mykotike dhe mënyrat se si ato mund të trajtohen dhe parandalohen.

Çfarë jane semundjet e lekures me kruarje?

Semundjet e lekures me kruarje jetojnë kudo. Ato mund të gjenden në bimë, tokë, madje edhe në lëkurën tuaj. Këta organizma mikroskopikë në lëkurën tuaj zakonisht nuk shkaktojnë ndonjë problem, përveç nëse shumohen më shpejt se normalja ose depërtojnë në lëkurën tuaj përmes një prerjeje ose dëmtimi.

Meqenëse semundjet e lekures me kruarje lulëzojnë në mjedise të ngrohta dhe të lagështa, infeksionet e lëkurës shpesh mund të zhvillohen në zona të djersitura ose të lagështa që nuk marrin shumë ajër. Disa shembuj përfshijnë këmbët, ijët dhe pjeset ku paloset lekura, si pjesa e brendshme e berrylit etj.

Shpesh, këto semundje shfaqen si një skuqje me flluska uji ose njollë e lëkurës që shpesh kruhet.

Disa nga semundjet e lekures me kruarje  janë shumë të zakonshme. Edhe pse semundja mund të jetë e bezdisshme dhe e pakëndshëme, zakonisht nuk është serioze.

Infeksionet mykotike të lëkurës shpesh përhapen përmes kontaktit të drejtpërdrejtë. Kjo mund të përfshijë kontaktin në veshje ose sende të tjera, ose tek një person ose kafshë.

Cilat janë semundjet e lekures me kruarje qe shfaqen zakonisht?

Shumë infeksione të zakonshme mund të prekin lëkurën. Përveç lëkurës, një zonë tjetër e zakonshme për infeksionet janë mukozat, shtresa e brendshm e organeve.

Më poshtë, ne do të eksplorojmë disa nga llojet më të zakonshme te semundjet e lekures me kruarje që mund të ndikojnë në lëkurë.

Dermatofitoza (tinea corporis)

Dematofitoza, si nje nga semundjet e lekures me kruarje qe shfaqet nga myku. Zakonisht ndodh në bust dhe gjymtyrë. Dermatofitoza në zona të tjera të trupit mund të ketë emra të ndryshëm, të tilla si kruajtja e këmbës së atletit  (dermatofitioza e kembes)dhe kruajtja jock.

Simptoma kryesore e dermatofitozes është një skuqje në formë unaze pak e ngritur mbi lekure. Lëkura brenda këtyre skuqjeve rrethore zakonisht duket e shëndetshme. Skuqja mund të përhapet dhe shpesh kruhet.

Dermatofitoza është një  nga semundjet e lekures me kruarje te zakonshme dhe është shumë ngjitëse. Sidoqoftë, nuk është serioze dhe zakonisht mund të trajtohet me një krem antifungal.

Dermatofitia e kembes/ Kemba e atletit (tinea pedis)

Këmba e atletit është nje nga semundjet e lekures që prek lëkurën në këmbët tuaja, shpesh midis gishtërinjve tuaj. Simptomat tipike të këmbës së atletit përfshijnë:

• kruajtje, ose një ndjesi djegieje, pickimi mes gishtërinjve tuaj ose në shputat e këmbëve tuaja
• lëkurë që duket e kuqe, me flluska, e thatë ose e lyer
• lëkurë e plasaritur ose me flluska

Në disa raste, infeksioni mund të përhapet edhe në zona të tjera të trupit tuaj. Shembujt përfshijnë thonjtë, ijët ose duart tuaja (tinea manuum).

Dermatofitia inguinale/ Kruajtja e Jock (tinea cruris)

Kruajtja Jock është një nga semundjet e lekures me kruarje që ndodh në zonën e ijëve dhe kofshëve. Është më e zakonshme tek meshkujt dhe djemtë adoleshentë.

Simptoma kryesore është një skuqje kruajtëse që zakonisht fillon në zonën e ijëve ose rreth pjesës së sipërme të kofshëve. Skuqja mund të përkeqësohet pas stërvitjes ose aktivitetit tjetër fizik dhe mund të përhapet në vithe dhe bark.

Lëkura e prekur gjithashtu mund të duket me flluska, e lagesht ose e plasaritur. Kufiri i jashtëm i skuqjes mund të enjtet pak dhe të jetë më i errët.

Dermatofitia e kokes (tinea capitis)

Si nje nga semundjet e lekures me kruarje, ajo  prek lëkurën e kokës dhe boshtet e lidhura të flokëve. Është më e zakonshme tek fëmijët e vegjël dhe duhet të trajtohet me ilaçe orale të përshkruara, si dhe shampo antimykotike. Simptomat mund të përfshijnë:

• njolla të lokalizuara pa floke që mund të duken me flluska ose të kuqe
• shkallëzimi i kruajtjes
• butësi ose dhimbje të shoqëruara në njollat

Tinea versicolor (myku i lekures)

Tinea versicolor, ndonjëherë e quajtur pityriasis versicolor, është një nga semundjet e lekures që shkakton shfaqjen e njollave të vogla ovale të zbardhura në lëkurë. Ajo shkaktohet nga një rritje e tepërt e një lloji specifik të mykut të quajtur Malassezia, e cila është e pranishme natyrshëm në lëkurën e rreth 90 % të të rriturve.

Këto njolla të zbardhura të lëkurës më teper shfaqen në shpinë, gjoks dhe krahe. Ato mund të duken më të zbehta ose më të errëta se pjesa tjetër e lëkurës tuaj, dhe mund të jenë të kuqe, rozë,ose kafe. Këto njolla mund të jenë kruajtëse, të skuqura ose me flluska.

Tinea versicolor ka më shumë gjasa te shfaqet gjatë verës ose në zona me një klimë të ngrohtë dhe të lagësht. Gjendja ndonjëherë mund të kthehet ne normalitet pas trajtimit.

Kandidiaza e lëkurës si nje nga semundjet e lekures me kruarje

Kjo është një nga semundjet e lekures me kruarje që shkaktohet nga myku Candida. Ky lloj myku është natyrshëm i pranishëm në dhe brenda trupave tanë. Kur rritet shumë, mund të ndodhë një infeksion.

Infeksionet nga myku Candida ndodhin në zona që janë të ngrohta, të lagështa dhe të ajrosura ne nivele te uleta. Disa shembuj të zonave tipike që mund të preken përfshijnë zonen poshte gjoksit dhe në pjesen e vitheve, të tilla si skuqja nga pelena.

Simptomat e një infeksioni Candida të lëkurës mund të përfshijnë:

• një skuqje e lekures
• kruajtje
• njolla të vogla të kuqe

Onkomykoza/ Dermatofitia e thoit (tinea unguium)

Onkomykoza është një nga semundjet mykotike qe shfaqet tek thonjte. Mund të ndikojë në thonjtë e duarve ose të këmbëve, megjithëse infeksionet e thonjve të këmbëve janë më të zakonshme.

Ju mund të keni dermatofitine e thoit nëse keni thonj që janë:

• të zbardhur, zakonisht të verdhë, kafe ose të bardhë
• thua i dobet ose prishet lehtë
• te trashe

Ilaçet me recetë shpesh kërkohen për të trajtuar këtë lloj infeksioni. Në raste të rënda, mjeku juaj mund të heqë një pjesë ose të gjithë thoin e prekur.

Faktoret e rrezikut nga semundjet e lekures me kruarje

Ka disa faktorë që mund t’ju vënë në një rrezik në rritje për të shfaqur semundjet e lekures me kruarje. Kjo perfshin:

• të jetosh në një mjedis të ngrohtë ose të lagësht
• djersitje e madhe
• duke mos e mbajtur lëkurën tuaj të pastër dhe të thatë
• ndarja e gjerave si veshje, këpucë, peshqir ose shtrati
• te veshurit me veshje të ngushta ose këpucë që rrine te ngushta
• duke marrë pjesë në aktivitete që përfshijnë kontakt të shpeshtë lëkurë me lëkurë
• duke rënë në kontakt me kafshët që mund të jenë të infektuara
• të kesh një sistem imunitar të dobësuar për shkak të barnave imunosupresive, trajtimit të kancerit ose kushteve të tilla si HIV

Kur të shihni një mjek per nje nga semundjet e lekures me kruarje

Shumë lloje nga semundjet e lekures me kruarje përfundimisht përmirësohen në përgjigje të trajtimeve të mykut pa recetë (OTC). Sidoqoftë, telefononi mjekun tuaj nëse:

• keni një infeksion mykotik të lëkurës që nuk përmirësohet, përkeqësohet ose rikthehet pas trajtimit OTC
• vëreni njolla të humbjes së flokëve së bashku me kruajtje ose lëkurë me flluska
• keni një sistem imunitar të dobësuar dhe dyshoni për një infeksion mykotik
• keni diabet dhe mendoni se keni dermatoftine e kembes ose onkomykoze

Trajtimi nga semundjet e lekures me kruarje

Ilaçet antimykotike funksionojnë për të trajtuar infeksionet mykotike. Ata ose mund të vrasin mykun drejtpërdrejt ose t’i parandalojnë ato të rriten dhe lulëzojnë. Ilaçet antimykotike janë në dispozicion si trajtime OTC ose ilaçe me recetë, dhe vijnë në një larmi formash, duke përfshirë:

• kremra ose pomada
• pilula
• spray
• shampo

Nëse dyshoni se keni një nga semundjet e lekures me kruarje, mund të dëshironi të provoni një produkt OTC për të parë nëse ndihmon në pastrimin e gjendjes. Në raste të vazhdueshme ose të rënda, mjeku juaj mund të përshkruajë një ilaç më të fortë antimykotik për të ndihmuar në trajtimin e infeksionit tuaj.

Përveç marrjes së ilaçeve antimykotike OTC ose me recetë, ka disa gjëra që mund të bëni në shtëpi për të ndihmuar në heqjen qafe të infeksionit mykotik. Kjo perfshin:

• mbajtja e zonës ku prekni të pastër dhe të thatë
• vishni veshje të gjera ose këpucë që lejojnë kemben te qendroje e lire

Parandalimi nga semundjet e lekures me kruarje

Mundohuni të mbani parasysh këshillat e mëposhtme për të parandaluar zhvillimin e infeksioneve mykotike:

• Sigurohuni që të praktikoni një higjienë të mirë.
• Mos ndani veshje, peshqirë ose sende të tjera personale
• Vishni rroba të pastra çdo ditë, veçanërisht çorape dhe të brendshme.
• Zgjidhni veshje dhe këpucë që rrine lirshem. Shmangni veshjet ose këpucët që janë shumë të ngushta ose kanë një përshtatje kufizuese.
• Sigurohuni që të thaheni siç duhet me një peshqir të pastër, të thatë, pas dushit, banjës ose notit.
• Vishni sandale ose shapka në dhomat e zhveshjes në vend që të ecni me këmbë të zhveshura.
• Fshini sipërfaqet e përbashkëta, të tilla si pajisjet e palestrës ose dyshekët.
• Qëndroni larg kafshëve që kanë shenja të një infeksioni kërpudhor, të tilla si njolla me mungese gezofi ose kruarje e shpeshtë.

Në fund të fundit

Semundjet e lekures me kruajtje janë të zakonshme. Edhe pse këto infeksione nuk janë zakonisht serioze, ato mund të shkaktojnë siklet dhe acarim për shkak të kruajtjes ose skuqjes së lëkurës. Nëse nuk trajtohet, skuqja mund të përhapet ose të acarohet më shumë.

Ka shumë lloje të produkteve OTC që mund të ndihmojnë në trajtimin e infeksioneve mykotike të lëkurës. Sidoqoftë, nëse keni një infeksion që nuk përmirësohet me ilaçe OTC, shihni mjekun tuaj. Ju mund të keni nevojë për një recetë për trajtim më efektiv.