Infeksioni fungal

Infeksioni fungal mund të preke këdo dhe mund të shfaqet në disa pjesë të trupit.  Kërpudhat janë mikroorganizma të karakterizuar nga një substancë në muret e tyre qelizore të quajtur kitin. Disa kërpudha, si shumë lloje të kërpudhave, janë të ngrënshme. Llojet e tjera të kërpudhave, si aspergillus , mund të jenë jashtëzakonisht të rrezikshme dhe të çojnë në sëmundje kërcënuese për jetën.

Llojet e ndryshme të kërpudhave mund të behen shkaku I nje infeksioni fungal . Në disa raste, kërpudhat që zakonisht nuk gjenden brenda trupit tuaj mund ta kolonizojnë atë dhe të shkaktojnë një infeksion. Në raste të tjera, kërpudhat që janë normalisht të pranishme brenda trupit tuaj mund të shumohen jashtë kontrollit dhe të shkaktojnë një infeksion.

Infeksioni fungal mund të jetë ngjitës. Ato mund të përhapen nga një person në tjetrin. 

Llojet e zakonshme te nje infeksioni fungal

Infeksioni mykotik njihet edhe si mykoze. Megjithëse shumica e kërpudhave janë të padëmshme për njerëzit, disa prej tyre janë të afta të shkaktojnë sëmundje në kushte specifike.

Kërpudhat riprodhohen duke lëshuar spore që mund të merren me kontakt të drejtpërdrejtë apo edhe të thithen. Kjo është arsyeja pse infeksionet mykotike kanë më shumë gjasa të prekin lëkurën, thonjtë ose mushkëritë tuaja. Kërpudhat gjithashtu mund të depërtojnë në lëkurën tuaj, të ndikojnë në organet tuaja dhe të shkaktojnë një infeksion sistemik në të gjithë trupin.

Disa lloje të zakonshme të infeksionit fungal përfshijnë:

• këmbë te demtuara
• kruajtje
• infeksion ne majat e gishtave
• onikomikoza, ose një infeksion mykotik i thonjve

Tinea pedis

Këmba e atletit njihet edhe si tinea pedis. Është një lloj infeksioni mykotik që mund të prekë lëkurën e këmbëve, si dhe duart dhe thonjtë. Infeksioni shkaktohet nga dermatofitet, një grup kërpudhash që mund të lulëzojnë në zonat e ngrohta dhe të lagështa midis gishtërinjve tuaj.

Është veçanërisht e zakonshme në mesin e atletëve dhe mund të përhapet nga një person në tjetrin. Ju gjithashtu mund ta kapni atë nga sipërfaqet e kontaminuara, si një dush publik ose dyshemetë e dhomave të zhveshjes.

Simptomat

Këmba e atletit mund të shkaktojë kruajtje, pickim ose ndjesi djegie midis gishtërinjve tuaj ose në pjesë të tjera të këmbës suaj. Lëkura juaj gjithashtu mund të plasaritet,ose ti hiqet lekura.

Diagnoza

Mjeku juaj mund të njohë këmbën e atletit duke parë simptomat në lëkurën tuaj. Nëse mjeku nuk është i sigurt, një zonë e vogël e lëkurës mund të gërvishtet dhe të testohet për kërpudhat.

Tinea cruris

Kruajtja e Jock njihet edhe si tinea cruris. Është lloji infeksioni mykotik që mund të prekë lëkurën në zonën e ijeve, si dhe pjesën e brendshme të kofshëve dhe vitheve. Ashtu si këmba e atletit, ajo shkaktohet nga dermatofitet, një grup kërpudhash që lulëzojnë në zona të ngrohta dhe të lagështa.

Ky lloj infeksioni prek më së shumti burrat dhe djemtë, por edhe gratë dhe vajzat mund ta zhvillojnë atë.

Simptomat

Simptomat e zakonshme përfshijnë:

• skuqje
• kruarje
• një ndjenjë djegieje
• ndryshimet në ngjyrën e lëkurës
• lëkura e qëruar ose plasaritur
• një skuqje që përkeqësohet kur ushtroheni

Diagnoza

Shpesh, një mjek do të jetë në gjendje të njohë kruajtjen e kërcit duke parë lëkurën e prekur. Për të ndihmuar në përjashtimin e kushteve të tjera, si psoriasis, ata mund të marrin një kruarje të qelizave të lëkurës dhe t’i ekzaminojnë ato.

Krimbi i ziles

Krimbi i ziles është infeksioni fungal që mund të prekë lëkurën dhe kokën tuaj. Ngjashëm me kruajtjen e këmbës së atletit dhe kërcit, shkaktohet nga dermatofitet. Krimbi i ziles është gjithashtu pjesë e një grupi kërpudhash që rriten në lëkurë, veçanërisht në pjesët e lagura dhe të lagështa të trupit tuaj.

Simptomat

Zakonisht fillon si një skuqje e kuqe, kruarje, me luspa. Me kalimin e kohës, njolla të krimbit të ziles mund të përhapen dhe të formojnë unaza të kuqe.

Shenja të tjera përfshijnë:

• arna që marrin flluska dhe fillojnë të rrjedhin
• njolla tullace në lëkurën e kokës
• arna që duken si unaza me një skaj të jashtëm më të kuq
• thonj të trashë, të zbardhur ose të plasaritur (nëse infeksioni është në thonj)

Diagnoza

Një ekzaminim i thjeshtë i lëkurës mund ta zbuloje. Kërpudhat shkëlqejnë nën një dritë të zezë, kështu që mjeku juaj mund të tregojë nëse e keni atë duke ndriçuar dritën e zezë mbi zonën e prekur. Një mostër e vogël e lëkurës së prekur gjithashtu mund të gërvishtet dhe të dërgohet në një laborator për testim.

Kërpudhat e thonjve

Onikomikoza është një lloj i zakonshëm  infeksioni fungal që mund të prekë thonjtë e këmbëve, thonjtë e duarve dhe shtratin e thonjve. Njihet gjithashtu si tinea unguium.

Simptomat

Kërpudhat e thonjve zakonisht fillojnë si një vend i vogël me ngjyrë të çelur në thonjtë tuaj. Ndërsa përhapet më thellë, ndryshon formën dhe ngjyrën e thoit tuaj. Me kalimin e kohës, mund të bëjë që thonjtë tuaj të bëhen më të trashë dhe më të brishtë.

Shenjat e zakonshme përfshijnë:

• shkallëzim
• vija të bardha ose të verdha
• krisje ose shkërmoqje e thoit
• thua I trashe
• heqja nga shtrati i thonjve

Diagnoza

Për të zbuluar nëse keni kërpudhat e thonjve në këmbë, mjeku juaj ka të ngjarë të gërvisht copa të thoit të prekur. Ata do t’i ekzaminojnë këto gërvishtje nën një mikroskop.

Kjo mund t’i ndihmojë ata të bëjnë dallimin midis një infeksioni fungal dhe kushteve të tjera që shkaktojnë simptoma të ngjashme.

Kush është në rrezik nga infeksioni fungal?

Ka disa gjëra që mund të rrisin rrezikun e zhvillimit të një infeksioni fungal. Këto përfshijnë faktorët mjedisorë si dhe atë që po ndodh në trupin tuaj kur jeni të ekspozuar ndaj një myku.

Lagështia

Djersitja e madhe ose puna në një mjedis të ngrohtë dhe të lagësht mund të rrisë rrezikun e një infeksioni mykotik. Kërpudhat kanë nevojë për një mjedis të ngrohtë dhe të lagësht për t’u rritur.

Ecja zbathur në vende me lagështi, të tilla si palestra, dhomat e zhveshjes dhe dushet, gjithashtu mund të rrisë rrezikun tuaj. Këto vende publike janë shpesh të pasura me spore kërpudhore.

Qarkullim i dobët i gjakut

Çdo gjendje që shkakton qarkullim të dobët të gjakut mund të rrisë rrezikun e infeksionit. Qarkullimi i dobët pengon përgjigjen tuaj imune dhe zvogëlon aftësinë e trupit tuaj për të luftuar një infeksion. 

Medikamente të caktuara

Disa lloje ilaçesh mund të zvogëlojnë aftësinë e trupit tuaj për tu shmangur  nga infeksioni fungal. Për shembull, antibiotikët shkatërrojnë bakteret e dobishme së bashku me bakteret e dëmshme. Kjo mund të lejojë që kërpudhat të lulëzojnë, pa konkurrencë.

Përdorimi afatgjatë i kortikosteroideve gjithashtu mund të rrisë rrezikun e infeksionit mykotik. Trajtimet e kancerit, duke përfshirë kimioterapinë dhe rrezatimin, mund t’ju vënë në rrezik më të lartë gjithashtu.

Nëse sistemi juaj imunitar është dobësuar, pyesni mjekun tuaj se çfarë hapash mund të ndërmerrni për të kufizuar rrezikun e infeksioneve kërpudhore.

Si mund të parandalohet infeksioni fungal?

Higjiena e mirë është gjithashtu kritike për tju shmangur nje infeksioni fungal .

Kini parasysh:

• mbajeni lëkurën tuaj të pastër dhe të thatë, veçanërisht palosjet e lëkurës tuaj
• lani duart shpesh, veçanërisht pasi prekni kafshë ose njerëz të tjerë
• shmangni përdorimin e peshqirëve të njerëzve të tjerë dhe produkteve të tjera të kujdesit personal
• vishni këpucë në dhomat e zhveshjes, dushet e komunitetit dhe pishina
• fshini pajisjet e palestrës para dhe pas përdorimit të tyre

Si perfundim

Infeksioni fungal mund të jetë i pakëndshem por edhe i dhimbshem. Në disa raste, ato mund të duhen javë ose muaj për t’u trajtuar në mënyrë efektive. Nëse mendoni se keni një infeksion mykotik, shihni mjekun tuaj. Ata mund të diagnostikojnë llojin e infeksionit dhe të rekomandojnë një mjekim të përshtatshëm antifungal.

Në disa raste, mjeku juaj mund të rekomandojë gjithashtu ndryshime në dietën tuaj ose zakone të tjera të përditshme për të ndihmuar në trajtimin ose parandalimin e infeksioneve kërpudhore në të ardhmen.