A mund t’a ndihmojë dieta kancerin e pankreasit?

Vështrim i përgjithshëm

Pankreasi është një gjëndër e vogël, e vendosur prapa stomakut, në pjesën e sipërme të majtë të barkut. Ka dy funksione kryesore:

• Tretja. Pankreasi përmban qeliza ekzokrine, të cilat përbëjnë gjëndrat dhe kanalet, që prodhojnë enzima pankreatike. Këto shpërbëjnë ushqimin dhe ndihmojnë tretjen.
• Rregullimi i sheqerit në gjak. Pankreasi gjithashtu përmban qeliza endokrine. Këto prodhojnë dhe lëshojnë hormonet insulinë dhe glukagon në qarkullimin e gjakut. Insulina dhe glukagoni rregullojnë sheqerin në gjak.

Pankreasi ka një kokë të gjerë, seksion të mesëm (i quajtur trupi ose qafa) dhe bishti. Kanceri i pankreasit ndodh kur qelizat brenda tij rriten në mënyrë të pakontrolluar. Kjo mund të ndodhë në cilëndo nga tre pjesët e tij. Kanceri i pankreasit mund të ndodhë në qelizat endokrine ose ekzokrine. Këto janë lloje të ndryshme të kancerit, të cilët kanë simptoma dhe trajtime të ndryshme:

• Tumoret ekzokrine. Shumica e tumoreve që ndodhin brenda pankreasit janë ekzokrine. Rreth 95 % e tyre janë adenokarcinoma.
• Tumoret endokrine. Rreth 5 % i të gjithë tumoreve të pankreasit janë të këtij lloji. Ata njihen gjithashtu si tumore neuroendokrine ose qeliza ishullore.

Kanceri i pankreasit mund të ndikojë në mënyrën se si ndiheni dhe aftësinë tuaj për të ngrënë. Ju do të dëshironi të zgjidhni ushqime që mund të toleroni dhe janë lehtësisht të tretshme. Ju gjithashtu do të dëshironi të siguroheni që zgjedhjet tuaja optimizojnë shëndetin, mbështesin rikuperimin dhe reduktojnë simptomat. Kjo mund të jetë një udhe e gjatë, por është i arritshëm. Mjeku ose dietologu juaj mund të hartojë një plan të individualizuar që i përshtatet më së miri nevojave tuaja aktuale dhe qëllimeve të ardhshme.

Shqetësimet dietike te pankreasi

Meqenëse pankreasi është i nevojshëm për rregullimin e sheqerit në gjak dhe tretjen e ushqimit, dieta juaj do të ndikohet, pavarësisht se ku jeni në trajtim. Shqetësimet dietike përfshijnë:

Probleme me tretjen

Nëse pankreasi juaj nuk prodhon mjaftueshëm enzima pankreatike, tretja e ushqimit – veçanërisht yndyra – do të jetë më e vështirë për t’u bërë. Kur yndyra nuk tretet plotësisht, mund ta bëjë më të vështirë përthithjen në ushqimin tuaj. Gjithashtu mund të rezultojë në:

• diarreja
• ngërçe
• fryrje
• gazra

Humbje e padëshiruar në peshë nga pankreasi

Humbja e peshës e shkaktuar nga tumori (kaheksia e kancerit) është një simptomë e zakonshme e kancerit të pankreasit. Ndodh kur tumoret kanceroze te pankreasi lëshojnë citokina në gjak, si pjesë e përgjigjes natyrore imune të trupit. Citokinat ulin oreksin dhe gjithashtu e bëjnë trupin të djegë kalori më shpejt.

Humbja e padëshiruar e peshës mund të vazhdojë të jetë shqetësuese gjatë trajtimit. Kjo mund të shkaktohet nga kanceri, ose nga trajtimet që ju nevojiten për ta luftuar atë. Simptomat, të tilla si te perziera, të vjella dhe oreksi i ulët, mund ta bëjnë më të vështirë për të ngrënë. Trupi juaj gjithashtu mund të mos jetë në gjendje të thithë të gjithë përmbajtjen kalorike të ushqimit tuaj, duke shkaktuar humbje peshe.

Probleme me rregullimin e insulinës dhe sheqerit në gjak

Pankreasi që funksionon normalisht sekreton insulinë pasi trupi juaj prodhon glukozë. Nivelet e glukozës rriten në gjak kur hani ushqime të caktuara, të tilla si karbohidratet. Kanceri i pankreasit zvogëlon aftësinë e pankreasit për të prodhuar insulinë të mjaftueshme për të kontrolluar sheqerin në gjak.

Çfarë duhet të ha kur me jep probleme pankreasi?

Ju mund t’ju duhet të te provoni dhe gaboni ndërsa jeni duke kuptuar se cilat ushqime sistemi juaj mund të tretet lehtësisht. Zgjedhjet e pasura me lëndë ushqyese të larta në proteina dhe antioksidantë janë më të mirat. Mbajtja e një peshe të shëndetshme mund të jetë më e lehtë nëse hani sasi të vogla në të njëjtën kohë, sesa vakte të mëdha. Gjithashtu sigurohuni që të pini shumë ujë.

Ushqimet e dobishme përfshijnë:

Fruta dhe perime

Fondi Ndërkombëtar i Kërkimit të Kancerit Botëror rekomandon të hahen të paktën pesë racione perimesh dhe frutash pa niseshte çdo ditë. Perimet e gatuara mund të jenë më të lehta për t’u toleruar nga pankreasi sesa ato të papërpunuara. Manaferrat, agrumet, zarzavatet me gjethe dhe perimet krucifere janë të pasura me antioksidantë, fibra dhe fitokemikale. Opsionet përfshijnë:

• boronica
• brokoli
• portokallet
• lakra jeshile
• spinaq

Proteina qe treten lehtesisht

Ushqimet e pasura me proteina forcojnë sistemin imunitar dhe ndihmojnë në riparimin e qelizave dhe indeve te pankreasi. Burimet e proteinave që treten lehtë përfshijnë:

• vezët
• gjalpë arrash
• peshku
• mishi i shpendeve

Niseshte me fibra të lartë

Karbohidratet komplekse të pasura me fibra nuk e rrisin nivelin e sheqerit në gjak aq shpejt sa karbohidratet e thjeshta. Ata gjithashtu mbajnë nivelet e energjisë lart. Zgjedhjet e mira përfshijnë:

• patate
• fasule
• thjerrëzat
• quinoa
• oriz kaf

Marrja e mjaftueshme e folatit, një vitaminë B që gjendet në këtë kategori ushqimesh, është gjithashtu e rëndësishme për reduktimin e rrezikut të kancerit te pankreasi.

Yndyrna të shëndetshme

Yndyra është e nevojshme për shëndetin e përgjithshëm. Furnizon me energji dhe ndihmon në ruajtjen e temperaturës bazë të trupit. Yndyrnat e shëndetshme përfshijnë yndyrna të pangopura të tilla si:

• vaj ulliri
• arra
• avokado

Kanceri te pankreasi zvogëlon aftësinë e pankreasit për të prodhuar insulinë të mjaftueshme për të kontrolluar sheqerin në gjak. Kjo mund të rezultojë në diabet. Diabeti mund të jetë gjithashtu një faktor rreziku për shfaqjen e kancerit të pankreasit.

Çfarë duhet të shmangni kur vuani nga pankreasi?

Disa ushqime mund të jenë më të vështira për t’u tretur, duke përkeqësuar simptomat dhe duke ju bërë të ndiheni më keq. Çdo ushqim që duket se përkeqëson simptomat, të tilla si diarre ose të vjella, duhet të eliminohet, të paktën përkohësisht. Këto ushqime gjithashtu mund të rrisin shanset për përsëritjen e kancerit të pankreasit.

Ushqimet që duhen shmangur përfshijnë:

• Mishi i kuq dhe mishi i përpunuar. Këto ushqime të vështira për t’u tretur janë përmendur gjithashtu si shkaktarë të mundshëm të kancerit.
• Ushqime të yndyrshme ose të skuqura. Ushqimet me yndyrë të lartë mund të rrisin simptomat e pakëndshme, të tilla si diarre dhe gazra.
• Alkooli. Pirja e tepërt mund të rrisë rrezikun e kancerit te pankreasi ose të përkeqësojë simptomat nëse keni kancer pankreatik.
• Sheqeri dhe karbohidratet e rafinuara. Nëse jeni duke përjetuar intolerancë ndaj glukozës ose sindromën e dumpingut, bisedoni me mjekun tuaj për marrjen e sheqerit. Shumë njerëz nga kanceri te pankreasi kanë vështirësi në tretjen e karbohidrateve të thjeshta dhe ushqimeve ose pijeve me sheqer. Këto ushqime përfaqësojnë gjithashtu kalori boshe dhe jo ushqyese.

Nëse keni kancer pankreatik plus diabet, do të dëshironi të zgjidhni ushqime që mbajnë nivelin e sheqerit në gjak sa më të ulët të jetë e mundur. Kërkoni opsione që janë të ulëta në sheqer dhe të larta në fibra, siç janë ushqimet me bazë bimore. Frutat, perimet dhe bishtajoret janë të gjitha zgjedhje të mira. Ju do të dëshironi të qëndroni larg ushqimeve të përpunuara, me shumë yndyra te pangopura dhe të ngopura dhe sheqer.

Çfarë enzimash dhe suplementesh duhet të marr nga kanceri te pankreasi?

Nëse keni nevojë për kirurgji, një pjesë nga pankreasi juaj do të hiqet. Kjo do të thotë se do të prodhojë më pak enzima, duke e bërë tretjen më të vështirë. Enzimat ndihmojnë trupin tuaj të shpërbëjë proteinat dhe yndyrnat. Mjeku juaj mund t’ju përshkruajë enzima pankreatike shtesë që t’i merrni, nëse nuk po bëni mjaftueshëm vetë. Këto zakonisht merren menjëherë para vaktit, duke i mundësuar trupit tuaj të tresë më mirë ushqimet që do të hani.

Nëse keni probleme me tolerimin e ushqimit dhe vazhdoni të humbni peshë, suplementet ushqimore mund të jenë një alternativë e shkëlqyer. Flisni me mjekun dhe dietologun tuaj për pluhur proteinash dhe vitamina të cilat mund t’ju ndihmojnë të përmbushni udhëzimet tuaja të përditshme ushqimore.

Studimi tregon se vitamina D ka veti antikancerogjene dhe mund të jetë e dobishme për njerëzit me kancer pankreatik. Efektet e vitaminës D nuk janë përfundimtare dhe kërkimet aktuale janë kontradiktore. Ushqimet më të larta në vitaminë D përfshijnë peshkun yndyror, me ujë të ftohtë, si salmoni, merluci, harenga dhe sardelet, megjithëse rrezet e diellit janë shpesh burimi më i mirë. Por vjen edhe në formë suplementi. Bisedoni me mjekun ose dietologun tuaj për plotësimin e vitaminës D.

Si mund te parandalohet kanceri te pankreasi?

Asgje, as ushqimi specifik nuk është i lidhur me parandalimin e kancerit te pankreasi. Siç raportohet në Gazeta e Teknologjisë dhe Kërkimit të Avancuar Farmaceutik, ushqimet që janë të pasura me antioksidantë, si frutat dhe perimet, mund të kenë një efekt parandalues kundër kancerit te pankreasi. Ushqimet që janë të larta në fibra mund të ndihmojnë gjithashtu në parandalimin e rritjes ose përhapjes së tumoreve kancerogjene.

Cila është perspektiva?

Ushqimet që zgjidhni mund t’ju ndihmojnë të zvogëloni shumë nga simptomat më sfiduese që lidhen me diagnozën tuaj. Ushqimi i shëndetshëm mund t’ju ndihmojë gjithashtu të qëndroni energjikë, të përqendruar dhe më të aftë për të përballuar kancerin  te pankreasi dhe për të fituar.

Bisedoni me mjekun dhe dietologun tuaj se cilat ushqime janë më të mira për të ngrënë. Së bashku mund të krijoni një plan të individualizuar, të fokusuar në nevojat tuaja.