Vitamina D

Vështrim i përgjithshëm

Ku gjendet vitamina D? Vitamina D është një lëndë ushqyese që trupi juaj ka nevojë për ndërtimin dhe ruajtjen e eshtrave të shëndetshëm. Kjo ndodh sepse trupi juaj mund të thithë kalciumin, përbërësin kryesor të kockave, kur vitamina D është e pranishme. Vitamina D gjithashtu rregullon shumë funksione të tjera qelizore në trupin tuaj. Karakteristikat e tij anti-inflamatore, antioksiduese dhe neuroprotektive mbështesin shëndetin imunitar, funksionin e muskujve dhe aktivitetin e qelizave të trurit.

Vitamina D nuk gjendet natyrshëm në shumë ushqime, por mund ta merrni nga qumështi, drithërat e fortifikuara dhe peshqit yndyrorë si salmoni, skumbri dhe sardelet. Trupi juaj gjithashtu prodhon vitaminë D kur rrezet e diellit direkte shndërrojnë një kimikat në lëkurën tuaj në një formë aktive të vitaminës (kalciferol).

Sasia e vitaminës D që lëkura juaj prodhon varet nga shumë faktorë, duke përfshirë kohën, stinën, gjerësinë dhe pigmentimin e lëkurës tuaj. Në varësi të vendit ku jetoni dhe stilit tuaj të jetesës, prodhimi nga ku gjendet vitamina D mund të ulet ose të mungojë plotësisht gjatë muajve të dimrit. Kremi kundër diellit, edhe pse i rëndësishëm për të parandaluar kancerin e lëkurës, gjithashtu mund të zvogëlojë prodhimin e vitaminës D.

Shumë të moshuar nuk ekspozohen rregullisht në rrezet e diellit dhe kanë probleme me perthithjen nga ku gjendet vitamina D, pra ne rrezet e diellit. Nëse mjeku juaj dyshon se nuk po merrni mjaftueshëm vitaminë D, një test i thjeshtë gjaku mund të kontrollojë nivelet e kësaj vitamine në gjakun tuaj.

Marrja e një multivitamine me vitaminë D mund të ndihmojë në përmirësimin e shëndetit të kockave. Sasia e rekomanduar ditore e vitaminës D është 400 njësi ndërkombëtare (IU) për fëmijët deri në moshën 12 muajshe, 600 IU për njerëzit e moshës 1 deri në 70 vjeç dhe 800 IU për njerëzit mbi 70 vjeç.

Dëshmi se ku gjendet vitamina D

Hulumtimet mbi përdorimin e vitaminës D për kushte specifike tregojnë:

• Kanceri. Gjetjet mbi përfitimet e vitaminës D për parandalimin e kancerit janë të përziera. Nevojiten më shumë studime për të përcaktuar nëse nga ku gjendet vitamin D mund të zvogëlojë rrezikun e kancereve të caktuara.
• Çrregullime të trashëguara të kockave. Shtojcat nga ku gjendet vitamina D mund të përdoren për të ndihmuar në trajtimin e çrregullimeve të trashëguara që rezultojnë nga pamundësia për të pasur burime nga ku gjendet vitamin D, absorbuar ose përpunuar vitaminën D, siç është hipofosfatemia familjare.
• Sklerozë të shumëfishtë. Hulumtimet sugjerojnë se plotësimi afatgjatë i vitaminës D zvogëlon rrezikun e sklerozës së shumëfishtë.
• Osteomalacia. Shtojcat e vitaminës D përdoren për të trajtuar të rriturit me mungesë të rëndë të vitaminës D, duke rezultuar në humbje të përmbajtjes minerale të kockave, dhimbje të kockave, dobësi të muskujve dhe kocka të buta (osteomalacia).
• Osteoporoza. Studimet sugjerojnë se njerëzit që marrin mjaft vitaminë D dhe kalcium në dietat e tyre mund të ngadalësojnë humbjen e mineraleve të kockave, të ndihmojnë në parandalimin e osteoporozës
• Psoriaza. Aplikimi i vitaminës D ose një preparati lokal që përmban një përbërës të vitaminës D të quajtur kalcipotriene në lëkurë mund të trajtojë psoriazën e tipit pllakë në disa njerëz.
• Rakitizmi. Kjo gjendje e rrallë zhvillohet tek fëmijët me mungesë të vitaminës D. Plotësimi i vitaminës D mund të parandalojë dhe trajtojë problemin.

Siguria dhe ku gjendet vitamina D

Pa vitaminë D kockat tuaja mund të bëhen të buta, të holla dhe të brishta. Vitamina D e pamjaftueshme është gjithashtu e lidhur me osteoporozën. Nëse nuk merrni mjaftueshëm vitaminë D dhe përmes dritës së diellit ose burimeve dietike, mund të keni nevojë për shtesa të vitaminës D.

Siguria dhe efektet anësore

Marrë në doza të përshtatshme, nga ku gjendet vitamina D në përgjithësi konsiderohet e sigurt.

Sidoqoftë, marrja e tepërt e vitaminës D në formën e shtojcave mund të jetë e dëmshme. Fëmijët e moshës 9 vjeç e lart, të rriturit dhe gratë shtatzëna dhe ato që ushqejnë me gji që marrin më shumë se 4,000 IU në ditë të vitaminës D mund të përjetojnë:

• të vjella
• oreks i dobët dhe humbje peshe
• kapsllëk
• dobësi
• konfuzion dhe çorientim
• problemet e ritmit të zemrës
• gurët në veshka dhe dëmtimi i veshkave

Ndërveprimet nga ku gjendet vitamina D

Ndërveprimet e mundshme nge ku gjendet vitamina D përfshijnë:

• Alumini. Marrja e lidhësve të fosfatit që përmbajnë vitaminë D dhe alumin, të cilat mund të përdoren për të trajtuar nivele të larta të fosfatit në serum tek njerëzit me sëmundje kronike të veshkave, mund të shkaktojë nivele të dëmshme të aluminit tek njerëzit me dështim të veshkave në një afat të gjatë.
• Antikonvulsantë. Fenobarbitali antikonvulsant dhe fenitoina (Dilantin, Phenytek) rrisin perdorimin e vitaminës D dhe zvogëlojnë thithjen e kalciumit.
• Atorvastatin (Lipitor). Marrja e vitaminës D mund të ndikojë në mënyrën se si trupi juaj e përpunon këtë ilaç të kolesterolit.
• Kalcipotriene (Dovonex, Sorilux). Mos merrni vitaminë D me këtë ilaç për psoriasis. Kombinimi mund të rrisë rrezikun e kalciumit të tepërt në gjak (hiperkalcemia).
• Kolestiramina (Prevalite). Marrja e vitaminës D me këtë ilaç për uljen e kolesterolit mund të zvogëlojë thithjen tuaj të vitaminës D.

Nderveprime te tjera

• Nënshtresat e citokromit P-450 3A4 (CYP3A4). Përdorni vitaminën D me kujdes nëse jeni duke marrë ilaçe të përpunuara nga këto enzima.
• Digoksina (Lanoksina). Shmangni marrjen e dozave të larta të vitaminës D me këtë ilaç për zemrën. Doza të larta të vitaminës D mund të shkaktojnë hiperkalcemi, e cila rrit rrezikun e problemeve fatale të zemrës me digoksinë.
• Diltiazem (Cardizem, Tiazac, të tjerë). Shmangni marrjen e dozave të larta nga ku gjendet vitamina D me këtë ilaç për presionin e gjakut. Doza të larta të vitaminës D mund të shkaktojnë hiperkalcemi, e cila mund të zvogëlojë efektivitetin e ilaçit.
• Orlistat (Xenical, Alli). Marrja e këtij ilaçi për humbje peshe mund të zvogëlojë marrjen tuaj të vitaminës D.
• Diuretikët tiazidikë. Marrja e këtyre ilaçeve të presionit të gjakut me vitaminë D rrit rrezikun e hiperkalcemisë.
• Steroidet. Marrja e ndërmjetësimeve steroide siç është prednizoni mund të zvogëlojë thithjen e kalciumit dhe të dëmtojë përpunimin e vitaminës D.
• Laksativë stimulues. Përdorimi afatgjatë i dozave të larta të laksativëve stimulues mund të zvogëlojë thithjen e vitaminës D dhe kalciumit.
• Verapamil (Verelan, Calan SR). Marrja e dozave të larta nga ku gjendet vitamina D me këtë ilaç për presionin e gjakut mund të shkaktojë hiperkalcemi, dhe gjithashtu mund të zvogëlojë efektivitetin e verapamilit.