7 ushqimet kryesore që mund të shkaktojnë akne

Aknet  e fytyres janë një gjendje e zakonshme e lëkurës që prek gati 10% të popullsisë së botës.

Shumë faktorë kontribuojnë në zhvillimin e akneve, duke përfshirë prodhimin e sebumit dhe keratinës, bakteret që shkaktojnë akne, hormonet, poret e bllokuara dhe inflamacionin.

Lidhja midis dietës dhe akneve ka qenë e diskutueshme. Hulumtimet e fundit tregojnë se dieta mund të luajë një rol të rëndësishëm në zhvillimin e akneve.

Ky artikull do të shqyrtojë 7 ushqime që mund të shkaktojnë akne. Gjithashtu do të diskutojë pse cilësia e dietës suaj është e rëndësishme.

Drithëra dhe sheqerna të rafinuara

Njerëzit me akne priren të konsumojnë më shumë karbohidrate të rafinuara sesa njerëzit me pak ose aspak akne.

Ushqimet e pasura me karbohidrate të rafinuara përfshijnë:

• bukë, drithëra ose ëmbëlsira të bëra me miell të bardhë
• makarona të bëra me miell të bardhë
• oriz i bardhë dhe petë orizi
• soda dhe pije të tjera të ëmbëlsuara me sheqer
• embëlsues si sheqer kallami, shurup panje, mjaltë ose agave

Një studim zbuloi se njerëzit që konsumonin shpesh sheqerna të shtuar kishin një rrezik 30% më të madh për shfaqjen e akneve. Ndërsa ata që hanin rregullisht pasta dhe ëmbëlsira kishin një rrezik 20% më të madh.

Karbohidratet e rafinuara absorbohen shpejt në qarkullimin e gjakut, gjë që rrit me shpejtësi nivelet e sheqerit në gjak. Kur sheqeri në gjak rritet, nivelet e insulinës gjithashtu rriten. Kjo për të ndihmuar në largimin e sheqernave në gjak nga qarkullimi i gjakut në qelizat tuaja.

Megjithatë, nivelet e larta të insulinës nuk janë të mira ndaj atyre qe u jane shfaqur aknet e fytyres.

Insulina i bën hormonet androgjene më aktive dhe rrit faktorin e rritjes 1 të ngjashëm me insulinën (IGF-1). Kjo kontribuon duke i bërë qelizat e lëkurës të rriten më shpejt dhe duke rritur prodhimin e sebumit.

Nga ana tjetër, dietat me nivel të ulët glicemie shoqërohen me reduktim të ashpërsisë së akneve.

Produktet e qumështit dhe aknet e fytyres

Shumë studime kanë gjetur një lidhje midis produkteve të qumështit dhe ashpërsisë së akneve tek adoleshentët.

Dy studime zbuluan gjithashtu se të rinjtë që konsumonin rregullisht qumësht ose akullore kishin katër herë më shumë gjasa të vuanin nga aknet e fytyres.

Megjithatë, studimet e kryera deri më tani nuk kanë qenë cilësore.

Hulumtimi i deritanishëm është fokusuar kryesisht tek adoleshentët dhe të rinjtë. Ai ka treguar vetëm një korrelacion midis qumështit dhe akneve, jo një marrëdhënie shkak-pasojë.

Qumështi dihet se rrit nivelet e insulinës, pavarësisht nga efektet e tij në sheqerin në gjak. Gjë që mund të përkeqësojë ashpërsinë e akneve.

Qumështi i lopës gjithashtu përmban aminoacide. Keto stimulojnë mëlçinë për të prodhuar më shumë IGF-1, i cili ka qenë i lidhur me zhvillimin e akneve.

Edhe pse ka spekulime se pse pirja e qumështit mund të përkeqësojë aknet e fytyres, është e paqartë nëse qumështi luan një rol të drejtpërdrejtë.

Fast Food (Ushqim i shpejte)

Aknet e fytyres janë të lidhura ngushte me një diete të stilit perëndimor. Ajo eshte e pasur me kalori, yndyra dhe karbohidrate të rafinuara.

Artikujt e ushqimit të shpejtë, të tilla si fileto pule me veze patate të skuqura, janë bazat e një diete tipike perëndimore. Ato mund të rrisin rrezikun e akneve.

Një studim i mbi 5000 adoleshentëve dhe të rinjve kinezë zbuloi se dietat me yndyrë të lartë jepnin një rritje prej 43% të rrezikut të zhvillimit të akneve. Konsumimi i rregullt i ushqimeve të shpejta rrit rrezikun me 17%.

Një studim i veçantë i 2300 burrave turq zbuloi se ngrënia e shpeshtë e hamburgerëve ose salçiçeve lidhej me një rritje prej 24% të rrezikut të shfaqjes së akneve.

Megjithatë, është e rëndësishme të theksohet se shumica e hulumtimeve mbi ushqimin e shpejtë dhe aknet kanë përdorur të dhëna të vetë-raportuara. Ky lloj hulumtimi tregon vetëm modelet e zakoneve dietike dhe rrezikun e akneve. Ky nuk vërteton se ushqimi i shpejtë shkakton akne. Kështu, nevojiten më shumë kërkime.

Ushqimet e pasura me yndyrna omega-6 dhe ndikimi tek aknet e fytyres

Dietat që përmbajnë sasi të mëdha të acideve yndyrore omega-6, si dieta tipike perëndimore, rritin nivelin e inflamacioneve dhe aknet.

Kjo mund të jetë për shkak se dietat perëndimore përmbajnë sasi të mëdha vajrash misri dhe soje. Të cilat janë të pasura me yndyrna omega-6, dhe pak ushqime që përmbajnë yndyrna omega-3, si peshku dhe arrat.

Ky çekuilibër i acideve yndyrore omega-6 dhe omega-3 e shtyn trupin në një gjendje inflamatore. Kjo gjendje mund të përkeqësojë ashpërsinë te aknet e fytyres.

Në të kundërt, plotësimi me acide yndyrore omega-3 mund të zvogëlojë nivelet e inflamacionit dhe është gjetur se zvogëlon ashpërsinë e akneve.

Ndërsa lidhjet midis acideve yndyrore omega-6 dhe akneve janë premtuese, nuk ka pasur studime të kontrolluara të rastësishme mbi këtë temë dhe nevojiten më shumë kërkime.

Cokollata dhe aknet e fytyres

Çokollata ka qenë një shkaktar i dyshuar i akneve që nga vitet 1920, por deri më tani, nuk është arritur asnjë konsensus.

Disa sondazhe jozyrtare e kanë lidhur ngrënien e çokollatës me një rrezik në rritje të shfaqjes së akneve, por kjo nuk mjafton për të vërtetuar se çokollata shkakton aknet e fytyres.

Një studim më i fundit zbuloi se meshkujt e prirur ndaj akneve që konsumonin 25 gr çokollatë të zezë 99% çdo ditë kishin një numër në rritje të shenjave të akneve pas vetëm dy javësh.

Një tjetër studim zbuloi se meshkujt të cilëve u jepeshin kapsula me 100% pluhur kakao çdo ditë kishin dukshëm më shumë shenja aknesh pas një jave në krahasim me ata që iu dha një trajtim.

Pikërisht pse çokollata mund të rrisë aknet është e paqartë, megjithëse një studim zbuloi se ngrënia e çokollatës rriti reaktivitetin e sistemit imunitar ndaj baktereve që shkaktojnë akne, gjë që mund të ndihmojë në shpjegimin e këtyre gjetjeve.

Ndërsa kërkimet e fundit mbështesin një lidhje midis konsumit të çokollatës dhe akneve, mbetet e paqartë nëse çokollata shkakton vërtet puçrra fytyre.

Pluhuri i proteinës së hirrës

Proteina e hirrës është një suplement ushqimor popullor.

Është një burim i pasur i aminoacideve leucine dhe glutamine. Këto aminoacide i bëjnë qelizat e lëkurës të rriten dhe të ndahen më shpejt. Kjo gjë mund të kontribuojë në formimin e akneve.

Aminoacidet në proteinën e hirrës mund të stimulojnë gjithashtu trupin të prodhojë nivele më të larta të insulinës, e cila ka qenë e lidhur me zhvillimin e akneve.

Disa studime rasti kanë raportuar një lidhje midis konsumit të proteinës së hirrës dhe akneve te atletët meshkuj.

Një studim tjetër gjeti një lidhje të drejtpërdrejtë midis ashpërsisë së akneve dhe numrit të ditëve në suplementet e proteinës së hirrës.

Këto studime mbështesin një lidhje midis proteinës së hirrës dhe akneve, por nevojiten shumë më tepër kërkime për të përcaktuar nëse proteina e hirrës shkakton aknet e fytyres.

Ushqimet ndaj të cilave jeni të ndjeshëm

Është supozuar se aknet e fytyres janë, në rrënjë, një sëmundje inflamatore.

Kjo mbështetet nga fakti se barnat anti-inflamatore, si kortikosteroidet, janë trajtime efektive për aknet e rënda. Njerëzit me akne kanë nivele të larta të molekulave inflamatore në gjakun e tyre.

Një mënyrë që ushqimi mund të kontribuojë në inflamacion është përmes ndjeshmërisë ndaj ushqimit, të njohur edhe si reagime të vonuara të mbindjeshmërisë.

Ndjeshmëritë ndaj ushqimit ndodhin kur sistemi juaj imunitar gabimisht e identifikon ushqimin si një kërcënim dhe fillon një sulm imunitar kundër tij.

Kjo rezulton në nivele të larta të molekulave pro-inflamatore që qarkullojnë në të gjithë trupin, të cilat mund të përkeqësojnë aknet.

Meqenëse ka ushqime të panumërta ndaj të cilave sistemi juaj imunitar mund të reagojë, mënyra më e mirë për të kuptuar shkaktarët tuaj unikë është duke përfunduar një dietë eliminuese nën mbikëqyrjen e një dietologu.

Dietat eliminuese funksionojnë duke kufizuar përkohësisht numrin e ushqimeve në dietën tuaj. Kjo për të eliminuar shkaktarët dhe për të arritur lehtësimin e simptomave. Më pas duke shtuar sistematikisht ushqime duke ndjekur simptomat tuaja dhe duke kërkuar modele.

Çfarë duhet të hani per te parandaluar aknet e fytyres

Gjithashtu ka ushqime dhe lëndë ushqyese të tjera që mund t’ju ndihmojnë të mbani lëkurën tuaj të pastër. Kjo perfshin:

• Acidet yndyrore omega-3: Omega-3 janë anti-inflamatore dhe konsumimi i rregullt është lidhur me një rrezik të reduktuar të zhvillimit të akneve.
• Probiotikët: Probiotikët nxisin një zorrë të shëndetshme dhe mikrobiomë të ekuilibruar, e cila lidhet me reduktimin e inflamacionit dhe një rrezik më të ulët të zhvillimit të akneve.
• Çaji jeshil: Çaji jeshil përmban polifenole që lidhen me reduktimin e inflamacionit dhe uljen e prodhimit të sebumit. Ekstraktet e çajit jeshil janë zbuluar se zvogëlojnë ashpërsinë e akneve kur aplikohen në lëkurë.
• Shafrani i Indisë: Shafrani i Indisë përmban polifenolin anti-inflamator kurkumin. Ky mund të ndihmojë në rregullimin e sheqerit në gjak, të përmirësojë ndjeshmërinë ndaj insulinë. Gjithashtu dhe të pengojë rritjen e baktereve që shkaktojnë aknet, të cilat mund të reduktojnë aknet.
• Vitaminat A, D, E dhe zink: Këto lëndë ushqyese luajnë një rol vendimtar në shëndetin e lëkurës dhe imunitetit. Gjithashtu mund të ndihmojnë në parandalimin e akneve.
• Dietat e stilit paleolitik: Dietat paleo janë të pasura me mish pa dhjamë, fruta, perime dhe arra. Gjithashtu dhe me pak drithëra, bulmet dhe bishtajore. Ato janë shoqëruar me nivele më të ulëta të sheqerit në gjak dhe insulinës.
• Dietat e stilit mesdhetar: Një dietë mesdhetare është e pasur me fruta, perime, drithëra të plota, bishtajore, peshk dhe vaj ulliri dhe me pak bulmet dhe yndyrna të ngopura. Gjithashtu është lidhur me reduktimin e ashpërsisë së akneve.

Permbledhje

Modelet e përgjithshme dietike ndikojne me teper në shëndetin e lëkurës sesa ngrënia – ose mosngrënia – ndonjë ushqim të veçantë.

Ndoshta nuk është e nevojshme të shmangni plotësisht të gjitha ushqimet që kanë qenë të lidhura me aknet e fytyres. Por t’i konsumoni ato në ekuilibër me ushqimet e tjera të pasura me lëndë ushqyese të diskutuara më sipër.

Ndërkohë, mund të jetë e dobishme të mbani një regjistër ushqimor midis ushqimeve dhe shëndetit të lëkurës tuaj.

Ju gjithashtu mund të punoni me një dietolog të regjistruar për këshilla më të personalizuara.